Merkeziyetsiz finans diğer bir ifadeyle Decentralized Finance , adından da anlaşıldığı üzere hiçbir otorite veya herhangi bir merkeze bağlı olmayan, kullanıcılarını açık blockchain temeli üzerine inşaa etmiş olan finans sistemine DEFİ denir.
Defi bileşenleri içerisinde blockchain üzerine inşa edilmiş olan birtakım protokoller, dijital varlıklar ve akıllı sözleşmeler (smart contract) bulunur.
Bitcoin ve Ethereum gibi herhangi bir merkezi olmayan bu sistemler DeFi ‘ ye örnek gösterilebilir. Finansal araçlar yalnızca para gönderme ve alma işlemi ile sınırlı değildir. Bunun yanında DeFi ‘ ye örnek gösterilebilecek pek çok alternatif bulunmaktadır.
Bunlar:
- Kredi alma- Kredi verme
- Merkeziyetsiz borsa
- Sigorta
- Alışveriş
- Pazaryerleri de dahil edilebilir.
Borsada gelişmiş özellikleri ile imkan sağlayan pek çok token vardır. Bunlar:
- Compound (COMP)
- Kyber Network (KNC)
- 0x (ZRX)
- Bancor (BNT)
- Synthetix Network Token (SNX)
- Maker (MKR)
- Uniswap (UNI)
- Aave (LEND) olarak sayılabilir.
DeFi kullanıcılarına güven verici unsurlar oluşturmalı ayrıca merkeziyetsiz bir yapı olması ile de ilgi çekiyor olsa da bu durum bazen kötü amaçlar için de kullanılabilir hale gelebilir.
Yapı olarak DeFi bozulmaz ve değiştirilemez bir matematik formülü esasına dayanır.
DeFi sistemlerinde bir neden – sonuç ilişkisi vardır. DeFi sistemi temelinde Akıllı sözleşmeler (smart contract), merkezsiz uygulamalar ayrıca konsensüs protokolleri içerir.
DeFi Nasıl Çalışır?
EthereumCoin üzerine inşa edilmekte olup bir grup finansal araç için kullanılır.
Sistemin çalışma felsefesi ise çevrimiçi olan herkesin herhangi bir aracıya ihtiyaç duymadan ödünç alma veya borç verme ya da bankacılık sistemlerini kullanmasına olanak sağlamaktır.
Günümüzde 600 milyon dolara sahip olan varlık DeFi sisteminde değer görüyor. Üstelik bahsedilen bu sayı, 2017 yılından bu yana epey artış göstermiştir.
İşte bahsedilen en ünlü DeFi uygulamaları :
- MarkerDAO
- Compound
- Uniswap
- Augur
- Pooltogether
DeFi’nin Faydaları Nelerdir?
Dünya çapında milyonlarca insana finansal erişim imkanı sağlayan DeFi herhangi bir aracıya ihtiyaç duymadan dünyanın öbür ucundaki kişiye rahatlıkla para transferi sağlama işlemidir.
Geleneksel finans sisteminin en büyük problemi erişimdir. DeFi bu erişim konusunu odak noktası olarak almış ve herkesin bu finansal sisteme dahil olmasını hedef edinmiştir.
DeFi sistemi ayrıca Ethereumcoin gibi merkeziyetsiz ağ üzerinde ürünler geliştirerek, çevrimiçi olan herkesin parasal hizmetlerden faydalanabilmesi , beraberinde yatırım araçlarına, finansal ürünlere ve ticaret fırsatlarına erişebilme hususunda da olanak sağlıyor.
DeFi teknolojisi için çevrimiçi olmak ve buna uygun bir cihaza sahip olmak gerekir.
Peki DeFi Nasıl Kullanılır?
Öncelikle bir DeFi uygulamasının web sitesi üzerinden MetaMask cüzdanı ile bağlanarak DeFi ürünlerini rahatlıkla kullanabilirsiniz. Ayrıca birçok DeFi uygulaması, kullanıcılarına kayıt olmasını veya kişisel bilgilerini vermesini zorunlu kılmaz. Ancak yine de Ethereumcoin ağı üzerinde gerçekleştirilen işlemlerin ücretini ödemek için bir ethereum sahibi olmanız gerekir.
Kullanıcılar bu sayede , DeFi üzerinde yer alan uygulamaları dilediği gibi kullanıp parasal ya da finansal işlemlerini gerçekleştirebilir.
DeFi Kullanım Alanları Nelerdir?
Kullanım alanı olarak DeFi geleneksel finans sistemlerinden daha iyi bir sistem sunacağı savını ortaya atmıştır. Kullanım alanı farklılığı olarak 2 önemli noktaya değinmiştir.
Bunlar:
- Dünyanın her yerine çok daha ucuz, daha hızlı bununla birlikte daha güvenli para transferi yapabilmek.
- Kullanıcılarına sunmuş olduğu borçlanma sistemleri ile de kullanıcıları hem borç alabilme hem de borç verebilme olanağına sahip olacaklar.